Lieteberg

"Lieteberg" Zutendaal

Situering van de “Lieteberg” Zutendaal:

Gelegen even buiten het centrum van Zutendaal, in een voormalige grindgroeve. Te bereiken vanaf de kerk van Zutendaal richting Gellik.
Sla na 1 km rechts de Zuurbroekstraat in. Volg de bewegwijzering.

De collecties geven een overzicht van de West-Europese insectensoorten.
De vormenrijkdom is overweldigend. Er zijn levende dieren te bezichtigen, zoals inlandse bijen en hommels, maar ook tropische schorpioenen, spinnen, kakkerlakken en wandelende takken. Men kan eveneens een kijkje nemen in de vlinderserre, waar inheemse vlinders gekweekt worden.

Open:
Van 1 mei tot eind augustus elke zaterdag- en woensdagavond open van 19.00 tot 22.00 uur en op zondagnamiddag van 14.00 tot 18.00 uur.

Programma 23/10/03:

09.30u – 12.00u Rondleiding met gids: museum, vlindertuin, bijencentrum

12.00u – 13.00u Lunch in cafetaria “Lieteberg” ( € 1,00 per consumptie)

13.00u – 14.30u Biotoopwandeling omgeving Lieteberg o.l.v. gids

Doelstellingen van deze studiereis:

- kennismaken met één van de vele natuurcentra van de provincie Limburg

- informatie vergaren aangaande insecten van de omgeving + van buiten de omgeving + vergelijking

* uiterlijk

* voeding

* voortplanting

* ...

- doelstellingen, belang, ... van een vlindertuin + contacten met andere regio's (rode lijst, ...)

- bijengemeenschap als "blijvende groep van soortgenoten" van dichtbij observeren

* koningin, werksters, darren

* functies

* "nieuwe staten": bevruchtingscentrum

* communicatievormen: chemische: nestgeur / auditieve: piepen / visuele: Von Frisch kwispeldans

- terreinstudie van planten en dieren in hun biotoop (bodem, water, planten, dieren, mens)

- "werkboekje" correct invullen en aanvullen d.m.v. eigen vragen

- op een correcte en beknopte wijze een verslag maken van deze studiedag met als besluit een persoonlijke evaluatie (eventueel op website school)

- bodemstalen nemen (3BIO) voor verder onderzoek: pH, nitraat- en ammoniumgehalte, hangwaterniveau, humusgehalte, ...

- drogestof (DS) bepaling van éénzelfde plant uit de sectoren van de bodemstalen (4BIO)

Meebrengen:

* wandelschoenen (laarzen en regenkledij indien regenachtig)

* pen, potlood, gom, viltstift

* 2 plastic zakjes (bodemstaal, plant)

* lunchpakket (drank ter plaatse kopen!)

* loupe, kleine planten- of insectengids

We wensen jullie een prettige en leerrijke studiedag toe!!

1) Het insectenmuseum:

Hier kom je oog in oog te staan met “levende” en “dode” insecten.

a)Uiterlijke kenmerken van insecten:

* de levende insecten zijn o.a.: - ....................................... - ......................

(vermeld ook hun herkomst) - ....................................... - ......................

- ....................................... - ......................

* welke andere dieren vind je er naast insecten?

- ........................................................................

Maak een detailschets van één van de insecten naar keuze, en benoem de delen!

Text Box:

* de “dode” insecten zijn o.a.: - ....................................... - ......................

(vermeld ook hun herkomst) - ....................................... - ......................

- ....................................... - ......................

Maak een detailschets van één van de insecten naar keuze, en benoem de delen!

Text Box:

b) Levenscyclus van insecten:

Voortplanting:

Probeer de voortplantingscyclus van insecten te achterhalen ( !! 3 !!)

* ............................................................................................................ bv: ...............................

Voeding:

Noteer hieronder enkele inlandse insecten + de voeding die ze tot zich nemen

* ..................................................... ..............................................................

c) Verschillen en gelijkenissen tussen inheemse en uitheemse insecten:

Vul in volgende tabel een aantal gelijkenissen en een aantal verschillen in:

Gelijkenissen	Verschillen

2) De vlindertuin:

Achterhaal een aantal kenmerken van de vlindertuin:

- lengte: ........................... - breedte: ................................. - hoogte: .........................

- waardplanten ( ..................................................) - vlinders

- ............................................................. - .............................................................

Er is ook een vijvertje met waterplanten! Waarom zijn er geen kikkers?

......................................................................................................................................................

Zijn er nog andere “vlinderonvriendelijke” dieren die men liever buitenhoudt?

......................................................................................................................................................

Wat moet de “poppenkast” voorstellen?

......................................................................................................................................................

Wat zijn de doelstellingen van deze vlindertuin?

......................................................................................................................................................

Zijn er nog andere vlindertuinen in België? Of in Europa?

......................................................................................................................................................

3) Het bevruchtingscentrum:

Interessante naam nietwaar! Maar waartoe dient het eigenlijk en hoe werkt het?

.....................................................................................................................................................................

“Een bijengemeenschap is een blijvende groep van soortgenoten”

Om welke bijensoort gaat het hier? .................................................................................

Wat verneem je over de samenstelling van de bijenpopulatie? Wat is hun functie en levensduur?

* ............................... Functie: ..................................................................................

..................................................................................

Levensduur: ............................................................................

* ............................... Functie: ..................................................................................

..................................................................................

Levensduur:.............................................................................

* ............................... Functie: ..................................................................................

..................................................................................

Levensduur:.............................................................................

Ken je nog andere insecten (inheemse/uitheemse) die zulk een structuur vertonen?

- inheemse: .............................., .................................., ..................................

- uitheemse: .............................., .................................., ..................................

Welk nut/voordeel leveren de bijen ons? Nadelen?

- .........................................................................................................

4) De biotoopwandeling:

a) plaatselijke omstandigheden:

bodem: .........................................................................................................

klimatogram: Zutendaal :

In het verleden was er hier een grindgroeve en nadien een stortplaats. Welke invloed heeft dat op het landschap, de planten, de dieren en de mens gehad?

* Invloed op landschap:

- .......................................................................................................................................

* Invloed op planten:

- .......................................................................................................................................

* Invloed op dieren:

- .......................................................................................................................................

* Invloed op mens:

- .......................................................................................................................................

b) Planten en dieren:

Inventariseer in onderstaande kolom de besproken planten en dieren en noteer daarnaast enkele typische kenmerken!

Planten	Kenmerken	Dieren	Kenmerken

c) Zoek in je eigen omgeving één van deze planten (!! Geen beschermde planten) en herboriseer ze hieronder!

Soortnaam van de plant: ................................................

Plantenfamilie: ...............................................................

Familiekenmerken:

* ..................................................................................

d) We nemen een viertal bodemstalen/planten voor verder onderzoek op school (3^e trimester):

Noteer op plasticzak de locatie t.o.v de Lieteberg (aantal meters + windrichting)

* staal 1: ..................................................... * plant 1: ............................................................

* staal 2: ..................................................... * plant 2: ............................................................

* staal 3: ..................................................... * plant 3: ............................................................

* staal 4: ..................................................... * plant 4: ............................................................

Doel: bepalen van:

- pH = ....................................................................................

- nitraatgehalte = ....................................................................................

- ammoniumgehalte = ....................................................................................

- hangwaterniveau = ....................................................................................

- humusgehalte = ....................................................................................

- relatie bodem/DS plant = ....................................................................................

e) Om te eindigen een kort persoonlijk verslag van deze studiedag!

(terug naar boven)